Vườn rau thẳng đứng
GS TÔN THẤT TRÌNH
Vườn rau thẳng đứng
VerticalVeggie Farm là hệ thống làm vườn không đất, cộng đồng bạn tự tay làm lấy được.
Bà Britta Riley sinh trưởng ở vùng nông thôn Đông Nam Bang Texas, nơi đây tài năng ưu việt làm vườn trên đất đai vẫn còn tồn tại.
Riley nói: Chính các nông trang này đã cho tôi ý kiến là tự tay mình sản xuất ra các thực phẩm tôi ăn. Nhờ sự giúp đỡ của một cộng đồng nguồn mỡ - open source,nay Riley đã có một mảnh vườn thẳng đứng ngang dọc 7- 10m, treo ở một đền tạ bằng gương tại Viện Bảo tồn Lịch sử Thiên nhiên Hoa Kỳ ở thành phố Nữu Ước- New York và khởi sự làm những nông trang tương tự ởcửa sổ khắp thế giới.
Sau khi dichuyển đến Brooklyn – New York,năm 2003 , bà trồng rau đậu trong chậu tại căn phòng bà ở thắp đèn lờ mờ. Kết quả không mấy thành công. Cây bà trồng kiệt sức tìmánh sáng tạo một bệ cửa sổ chật chội, và chúng dùng năng lượng đổ hết vào tạo hệ thống rễ, thay vì thân lá um tùm xanh tươi ăn được. Trong lúc đó, một vườn trên mái nhà phô bày cây bà trồng trước làn gió Đông Bắc khắc khe. Riley nghĩ rằng sự dụng toàn thể khỏang trống cửa sổ thẳng đứng, tràn đầy ánh nắng mặt trời, không phải chỉ riêng bệ cửa, có thể trồng rau đậu ( cải ) nhiều hơn, mọc tốt hơn. Cột cây lại với nhau tuồng như là giải pháp thích nghi.
Hầu làm cho vườn rau thẳng đứng nhỏ bé của mình nhẹ cân hơn và khuyến khích tăng trưởng thêm nhiều lá, Riley thử nghiệm trồng cây trong nước– thủy sinh- hydroponics. Phương pháp thay đất nặng nề bằng một dung dịch chất lỏng luân chuyển (sẽ nói phần sau ). Các nhà cung cấp chỉ lo cho các họat động lớn, cho nên năm 2009, Riley sửa chữa làm một mô hình đầu tiên từ các chai plastic, một máy bơm nước và một thùng chứa . Bơm hút chất lỏng từ thùng qua một ống và đến chóp máy trồng- planter ; chất lỏng nhỏ gịot,từ máy trồng này đến máy trồng khác và được thu thập lại ở thùng. Hệ thống chạy được, nhưng không ngọan mục. Riley sản xuất mỗi tuần một dĩa xà lách lá xanh.
Vì không phải làm chuyên môn về canh nông hay trồng thủy sinh, Riley tung ra một diễnđàn trực tuyến – online forum, gọi là Nông trang cửa sổ - Windowfarm,để thu góp mọi nguồn cố vấn cho họa kiểu của bà. Các nhà sử dụng đã đô xôvề vị trí trang web này và sau vài năm phát triễn và thử nghiệm hơn mộttá hình dạng khác nhau,trước khi chia sẽ những đột khởi lớn nhất:một máybơm bể trồng vận chuyễn bằng đường không - an aquarium airliftpump. Thay vì ồn ào hút một cột chất lỏng qua các ống, bơmim lặng vận chuyễn các chất lỏng phun lên trên chóp các bong bóng hơi .
Năm 2011,Riley tung chiến dịch Cú Đá khởi sự- Kickstarter để sản xuất những bộđồ nghề- kits trồng thủy sinh sẳn sàng tiêu thụ,giá chừng178đô la Mỹ một bộ . Dự án thu được 257307 đô la, 5 lần hơn mục tiêu bà đặtra. Riley nói rằng bộ đồ nghề giúp cho dân gian không lành nghề, xây dựng hệ thống nông trang cửa sổ bắt đầu từ đầu, từ con số không. Trong lúc đó,Cộng đồng Windowfarm tiếp tục ngắt véo các họa kiểu và chia sẽ thùlao. Kiểu mẩu cộng đồng phát triển đơn giản nhất ( Dịch bản 2.0 ) có thể xây dựng lên sau 1 giờ đồng hồ, với giá chừng 30 đô la .
Dự án Riley kế tiếp là thu thập những lịch lãm của 38 000 khách hàng và xây đắp một căn cứ dữ liệu tìm kiếm được về kiến thức ngành trồng thủy sinh nông nghiệp đô thị. Bà nói: chúng tôi không chỉ muốn có thêm nhiều nông trang hơn, nhưng muốn có thêm nhiều nông dân hơn.Đó là cách làm cho nông nghiệp thông minh hơn !
GS TÔN THẤTTRÌNH
( Nguồn Webnlscantho)