Đi tìm địa danh Trảng Còng trong bài hát Lên ngàn

Trảng Còng trong

bài hát Lên ngàn của Hoàng Việt

Nguyễn Duyên

 

Trảng Còng được mọi người biết đến nhiều qua bài hát nổi tiếng Lên Ngàn của Hoàng Việt nói lên hình ảnh gian khổ của người phụ nữ thời kháng chiến ngược dòng Vàm Cỏ  Đông cắt lúa thay chồng nuôi con trong trận lũ lụt lịch sử của Tây Ninh năm Nhâm Thìn 1952,nhưng Trảng Còng nằm ở đâu trong địa giới Tây Ninh? ( có những người lầm tưởng là ở Trảng Bàng !?)Nhà thơ Bảo Định Giang có làm bài thơ về địa danh nầy mang tên:

KHÚC HÁT TRẢNG CÒNG

Vẳng nghe khúc hát “ Trảng Còng…”

Nhớ xưa gian khổ một lòng đánh Tây

Đáng đời giặc Mỹ vào đây

Xi-ti một trận xác đầy rừng xanh

Ba mươi năm ấy bao tình

Đắng cay trăm nỗi đất giành về ta

Trông lên có ngọn núi Bà

Tân Biên đổ xuống Tha La một màu

 Mì đua với mía lên cao

 Đất thương đậu phộng cho nhau hai mùa

 Bắp nhà ai trổ đỏ cờ

 Mì xanh thêm lá cho tơ óng vàng

 Mặc bầy dã thú tràn sang

 Hào sâu, chông nhọn sẵn sàng chôn thây

 Tây Ninh tay súng, tay cày

 Vừa xây, vừa chống, hai tay vững vàng.

               Theo nhà báo Thạch Minh của Báo Tây Ninh có làm một truyện kí về Trảng Còng mang tên Lần theo câu hát tìm về nơi xưa,tác giả đã đến thực tế vùng đất  nầy nằm trên sông Vịnh ở Phước Vinh huyện Châu Thành ,xin trích:

            Sống ở Tây Ninh đã gần ba chục năm và thuộc nằm lòng bài hát "Lên ngàn" của Hoàng Việt nên tôi luôn tò mò muốn biết địa danh được nhắc trong lời ca "em chèo thuyền đi lên rẫy Trảng Cồng/ cắt lúa thay chồng..." ở đâu, hình thù nó ra sao? Tôi đã thử đi dọc bờ sông Vàm Cỏ Đông (vì lời ca có đoạn "dòng sông chảy xiết/ em chèo thuyền đi trên sông Vàm Cỏ Đông") để hỏi thăm nhưng chỉ nhận được những cái lắc đầu! Tình cờ, gần tết Bính Tuất (2006) tôi được anh Nguyễn Văn Trâm, Phó phòng PA 25 Công an tỉnh Tây Ninh cho biết: "Trảng Cồng là một địa danh ở xã Phước Vinh, cặp bờ sông Vịnh nhưng tên chính xác của nó là Trảng Còng... Muốn biết cụ thể anh nên gặp chú Nguyễn Văn Ngài, nguyên là Phó Công an huyện Châu Thành". Mừng như tìm thấy được mỏ quý, tôi bỏ ra mấy ngày liền để đi về vùng đất ấy.( Lần theo câu hát tìm về nơi xưa)

Ngay trong bài Khúc hát Trảng Còng nầy của Bảo Định Giang nếu ta tinh ý thì thấy nhà thơ nhắc nhiều về Tân Biên,Tha La,chiến dịch Junction city  đều là  những vùng đất,trận càn..nằm gần với Châu Thành ( nơi gần với  Trảng Còng !?)  

Lên ngàn là tên bài hát được nhạc sĩ Hoàng Việt sáng tác năm 1952. Đây là một trong 21 ca khúc cách mạng được thanh niên yêu thích, theo kết quả bình chọn của Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương công bố từ 119 ca khúc của 51 tỉnh, thành và đơn vị trực thuộc.

Hình ảnh người vợ lính chan chứa những tình cảm sâu đậm, chèo thuyền ngược dòng Vàm Cỏ Đông lên rẫy cắt lúa thay chồng nuôi con.

            Về hoàn cảnh ra đời bài hát nhà báo Tân Linh có viết:bài mang tựa đề

Nhạc sĩ Hoàng Việt: Khi ra đi có hứa thu nay về

Vừa theo đoàn văn công đi biểu diễn phục vụ đồng bào chiến sĩ, Hoàng Việt còn say sưa sáng tác... Nhiều ca khúc để đời đã được viết trong hoàn cảnh thực tế như vậy: Bài Nhạc rừng làm khi đơn vị tăng gia tự túc trên chiến khu Dương Minh Châu. Còn Lên ngàn được viết vào lúc trận lụt lịch sử năm NhâmThìn 1952... ập đến khiến cuộc sống kháng chiến ở miền Đông Nam Bộ càng gian khó hơn… Trong gian khó ấy, Hoàng Việt đã tìm được nguồn động viên quân dân miền Đông gian lao bằng những ca khúc lạc quan yêu đời: Em đi cắt lúa trên ngàn/ Còn anh chiến đấu sa tràng/ Kháng chiến nhất quyết thành công/ Anh về em thỏa ước mong…

Nhà thơ Bảo Định Giang nhớ lại: Bận ấy bộ đội và nhân dân rơi vào hoàn cảnh khó khăn vô cùng. Sau khi đi công tác Đức Hòa trở về, Hoàng Việt bảo anh về trước, còn anh ở lại Trảng Còng ven sông Vàm Cỏ Đông để đi tìm cảm hứng cho sáng tác. Khi trở về, bài hát Lên ngàn vừa xong Hoàng Việt đã hát lần đầu tiên bên cánh võng Bảo Định Giang. Vừa dứt lời ca, Bảo Định Giang bỗng nức nở khóc. Có lẽ bài ca mang tính bi tráng của cuộc kháng chiến gian lao mà anh dũng, một sự chấp nhận hy sinh gian khổ của cả một thế hệ nhằm giữ lấy mảnh đất quê hương. ( baomoi.com)

              Trong một dịp vào Hội,tôi trao đổi với soạn giả Thanh Hiền( nguyên Chủ tịch Hội VHNT TN),ông là người kháng chiến từng ở trong Tiểu ban văn nghệ của Cục R cũng nói rằng Trảng Còng nằm ở xã Phước Vinh thuộc huyện Châu Thành.Hiện nay có rất nhiều website âm nhạc,các Blog khi viết bài Lên Ngàn đều ghi là Tráng Cồng? soạn giả Thanh Hiền cho rằng  không đúng vì không có nghĩa,Tây Ninh là vùng đất cao có nhiều trảng ai cũng biết như:Trảng Lớn.Trảng Sụp,Trảng Mây,Trảng Bàng…có thể do cao độ của nốt nhạc mà khi ca sỹ hát thì chúng ta nghe như chữ Tráng Còng nên mọi người tưởng vậy,ghi ra vậy.Thật ra, đến nay thì cũng khó tìm ra bản gốc bài nấy vì đã quá lâu

                        Trảng Còng:Từ một vùng đất hoang sơ hẻo lánh của Tây Ninh đã trở thành vùng đất nổi tiếng cả nước đều biết nhờ bài hát Lên Ngàn của Hoàng Việt

Nguyễn Duyên

 

  Lượt xem: 3613

• Trước
• Sau